ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
Προτού προχωρήσουμε στην περιγραφή των εορταστικών εθίμων, αξίζει να σημειωθεί πως τα Χριστούγεννα στη Ρωσία πέφτουν στις 7 Ιανουαρίου και όχι στις 25 Δεκεμβρίου, καθώς η Ρώσικη Ορθόδοξη Εκκλησία ακολουθεί το παλαιό ημερολόγιο για τις θρησκευτικές γιορτές. Παραδοσιακά, η Πρωτοχρονιά είναι μεγαλύτερη γιορτή απ’ ότι τα Χριστούγεννα, πράγμα που αποτελεί κατάλοιπο της Σοβιετικής εποχής, αφού μετά την επανάσταση του 1917 ο εορτασμός των Χριστουγέννων (ως θρησκευτικής γιορτής) είχε απαγορευτεί. Αν και αργότερα έγινε άρση της απαγόρευσης, τα Χριστούγεννα μέχρι και τις ημέρες μας αποτελούν μια πιο ιδιωτική γιορτή, την οποία οι Ρώσοι απολαμβάνουν στο στενό οικογενειακό κύκλο. Ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς από την άλλη προτάθηκε από τον τσάρο Πέτρο τον Α’ το 1699.
Μέσα σ’ αυτό το διάστημα, τα εορταστικά έθιμα έχουν δεχτεί ευρωπαϊκές και αμερικανικές επιρροές, διατηρώντας βέβαια κάποια σοβιετικά στοιχεία, όπως το να πίνει ο κόσμος σαμπάνια τη νύχτα της παραμονής, η αυθεντική ρώσικη σαλάτα (Olivier), και τα πυροτεχνήματα. Από τις αρχές του Δεκεμβρίου, οι κύριες πλατείες και οι δρόμοι των πόλεων διακοσμούνται με μεγαλεπήβολα έλατα και χρωματιστά φωτάκια και οργανώνονται χριστουγεννιάτικα bazaar και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις που συμβάλλουν σε μια ζωντανή εορταστική ατμόσφαιρα.
Η ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ
Συχνά, στις 31 Δεκεμβρίου, για να υποδεχτούν την καινούρια χρονιά με καθαρό σώμα οι Ρώσοι πηγαίνουν στη «banya», τη ρωσική σάουνα. Τη μέρα αυτή οι άνθρωποι προσπαθούν να τελειώσουν με όλες τις δουλειές τους, για να μην ξεκινήσουν με υποχρεώσεις το νέο έτος. Θεωρείται πως η Πρωτοχρονιά είναι σύμβολο των πνευματικών αρχών, και επομένως τη νύχτα αυτοί όλοι καλούνται να συγχωρέσουν τα σφάλματα των συνανθρώπων τους και να πουν οι ίδιοι συγγνώμη σε όσους την οφείλουν.
Οι Ρώσοι στολίζουν οικογενειακώς το δέντρο προς το τέλος Δεκεμβρίου, μετατρέποντας τη διαδικασία σε μία όμορφη τελετουργία. Κατά τη διάρκεια της ημέρας παρακολουθούν στην τηλεόραση γιορτινές ταινίες, ατάκες από τις οποίες έχουν ήδη μάθει απέξω. Γενικότερα οι Ρώσοι θεωρούν πως αν κοιμάσαι τη νύχτα της παραμονής, όλος ο χρόνος θα είναι βαρετός και επομένως φροντίζουν να περάσουν τη νύχτα αυτή με ζωντάνια και κέφι.
Κάθε χρόνο την ημέρα αυτή στις 23:55 βγάζει λόγος ο Πρόεδρος της χώρας κάνοντας μια ανασκόπηση των επιτευγμάτων της χώρας κατά την προηγούμενη χρονιά. Το έθιμο αυτό διατηρείται από το 1976 που το υιοθέτησε ο Brezhnev. Στις 00:00 ηχούν τα κουδούνια και ο κόσμος ανταλλάζει ευχές πίνοντας σαμπάνια. Αυτοί που πιστεύουν λίγο περισσότερο στα θαύματα, γράφουν την ευχή τους σε ένα φύλλο χαρτί, το οποίο ύστερα καίνε για να διαλύσουν τη στάχτη στην σαμπάνια, πιστεύοντας πως έτσι η ευχή τους έχει περισσότερες πιθανότητες να πραγματοποιηθεί.
Σύμβολα των γιορτών είναι ο Ded Moroz (Άγιος Βασίλης) που συνοδεύεται από την εγγονή του Snegurochka ( Χιονούλα). Ξεκινώντας από τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη τριγυρνούν στις πόλεις και στις παιδικές γιορτές μοιράζοντας δώρα στα παιδιά. Σύμβολο τον γιορτών είναι και το έλατο, το οποίο αντιπροσωπεύει τη σύνδεση του ανθρώπου με τη φύση και τις ανώτερες δυνάμεις και αποτελεί σύμβολο της ανανέωσης και των νέων αρχών.
ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΎΓΕΝΝΑ
Ατμοσφαιρικά, ο εορτασμός των Χριστουγέννων είναι πιο μυστικιστικός και οικογενειακός. Παραδοσιακά, την παραμονή της Χριστουγεννιάτικης νύχτας τα παιδιά μαζεύονται, ενδύονται σε στολές ζώων και παραμυθένιων ηρώων και επισκεπτόμενοι διάφορα σπίτια τραγουδάνε κάλαντα. Παραδοσιακά, ένα από τα παιδιά κουβαλάει ένα αστέρι, σύμβολο της γέννησης του Χριστού.
Ορισμένοι άνθρωποι νηστεύουν την παραμονή των Χριστουγέννων, μέχρι να εμφανιστεί το πρώτο αστέρι στον ουρανό. Αφότου γίνει αυτό, τρώνε «sochivo» ή αλλιώς «kutia», ένα φαγητό από σιτάρι που σερβίρεται με μέλι, παπαρουνόσπορους, φρούτα (κυρίως αποξηραμένα όπως σταφίδες) και ψιλοκομμένα καρύδια. Το «kutia» τρώγεται συνήθως μέσα από ένα κοινό μπολ, και δεν μοιράζεται σε ξεχωριστά πιάτα, με την πράξη αυτή να συμβολίζει την ενότητα. Στη συνέχεια γίνεται γιορτή σε οικογενειακό κύκλο.
Το βράδυ 7 Ιανουαρίου στρώνεται το γιορτινό τραπέζι που είναι πολύ πλούσιο για να αντέξει κανείς το αλκοόλ που προσφέρεται: Κρασί, βότκα και σαμπάνια. Το χριστουγεννιάτικο γεύμα αποτελείται συχνά από 12 πιάτα, που αντιπροσωπεύουν τους 12 μαθητές του Ιησού. . Παραδοσιακά σερβίρονται τα ορεκτικά, όπως τη ρώσικη σαλάτα Ολιβιέ και πολλές σπεσιαλιτέ ψαριών όπως «η ρέγγα κάτω από τη γούνα». Σφιχτά βρασμένα αυγά κομμένα στη μέση και γεμισμένα με ρέγγα, πατέ ή χαβιάρι είναι επίσης μέρος των ορεκτικών. Συνοδευτικά σερβίρονται μανταρίνια, πορτοκάλια, ελιές, διάφορα είδη πηκτής και μανιτάρια. Μετά την πλουσιοπάροχη εισαγωγή ακολουθεί το αποκορύφωμα: Χήνα ή πάπια με πουρέ πατάτας.
Στο τέλος του γεύματος, σερβίρεται συχνά και το «vzvar», το οποίο είναι ένα γλυκό ποτό φτιαγμένο από αποξηραμένα φρούτα και μέλι. Είναι ένα παραδοσιακό ρόφημα που σερβίρεται συνήθως κατά τον εορτασμό της γέννησης ενός παιδιού, και επομένως η παρουσία του στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι συμβολίζει τη γέννηση του Χριστού.
